«Ώστε λοιπόν υπάρχει Μακεδονία, αφού πήγε ο Παύλος Μελάς και σκοτώθηκε γι’ αυτήν! Ώστε βρίσκονται ακόμη, μετά το 1897, αξιωματικοί στον Στρατό και ζωή στο Έθνος; Λοιπόν ζήτω το Έθνος! Να ξέρετε πως αν σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει απ την βρώμα που κυλιόμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη. Θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο. Θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε»
(Ίων Δραγούμης: Μαρτύρων και Ηρώων αίμα).
Αυτά τα λόγια στριφογύριζαν στον μυαλό μου από την στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης. Άραγε για πόσο καιρό ακόμα θα ονομάζεται «Μακεδονία»;…
Βρέθηκα στα άγια χώματα της Δυτικής Μακεδονίας, για κάποια υποχρέωση και τις 5 μέρες που έμεινα (ξανα)γύρισα όλα εκείνα τα μνημεία που θυμίζουν τους αγώνες που έκαναν άξια τέκνα της πατρίδας, για να μπορούν σήμερα οι εθνομηδενιστές να τα λοιδορούν ανενόχλητοι.
Λίγο έξω από την Αιανή Κοζάνης, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο εκτίθενται πολλά ευρήματα, που ήλθαν στο φως από ανασκαφές στην περιοχή. Εντυπωσιάζουν τα μυκηναϊκά αγγεία, τα οποία συνδέουν την Μακεδονία μας με την Νότιο Ελλάδα. Οι συλλογές του Μουσείου, περιλαμβάνουν ευρήματα ιδιαίτερης σημασίας, που συμπληρώνουν την εικόνα της ιστορίας του ελληνισμού της Άνω Μακεδονίας, όπως αυτά της Ύστερης Εποχής το Χαλκού (15ος – 12ος αι. π. Χ.) και της αρχαϊκής – κλασικής περιόδου (6ος – 5ος αι. π. Χ.), στα οποία αποτυπώνονται η κατάσταση των δωρικών – μακεδονικών φύλων και η παρουσία Μυκηναίων στην περιοχή, καθώς και η οικιστική ανάπτυξη, αλλά και πολιτική οργάνωση που υπήρχε στην Αιανή από τον 6ο αι. π. Χ.
Μόλις 4 χιλιόμετρα από το χωριό Χρώμιο και 37 από την Κοζάνη, βρίσκεται το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα. Η θέση του δεν επιλέχτηκε τυχαία. Στην περιοχή αυτή και στο σημείο που βρισκόταν το χωριό Μπούρινος το 1878, έγινε η Επανάσταση της Επαρχίας Ελιμείας, για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την ένωση με την Ελλάδα. Όταν φτάνεις εκεί, αντηχούν στ΄ αυτιά σου οι φωνές των Μακεδονομάχων που «τρέχανε για λευτεριά», που λέει και ο ποιητής. Άγια χώματα. Δοξασμένα. Ο χώρος γύρω από το κυρίως Μουσείο, είναι γεμάτος με προτομές Μακεδονομάχων, ενώ δεσπόζει το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που ήταν εντελώς ερειπωμένο αλλά έχει αναπαλαιωθεί με φροντίδες εθελοντών αρχιτεκτόνων και εργατών. Στον τοίχο, δεξιά της κυρίας εισόδου του, αναγράφεται: «Σε τούτον τον Ναόν, την Άγια τούτη Λαύρα της Μακεδονίας, στα 1878, Φεβρουαρίου 18 λειτουργήθηκε η Λευτεριά. Το κερί σου ας είναι αγιοκέρι μνήμης».
Και θέλετε και το ευτράπελο; Διότι Ελλάδα χωρίς ευτράπελα δεν γίνεται. Εδώ και καιρό το επίσημο κράτος έχει αρνηθεί κάθε βοήθεια στο μουσείο, διότι οι ασχολούμενοι, το ξαναλέω, εθελοντικά, έλαβαν μέρος στα συλλαλητήρια για την Μακεδονία… Φτύστε τους!
Γύρω στα 30 χιλιόμετρα Βορείως της Καστοριάς και στους δυτικούς πρόποδες στου όρους Βέρνο (Βίτσι), βρίσκεται το χωριό Μελάς. Εδώ ζωντανεύει όλος ο Μακεδονικός Αγώνας. Γιατί εδώ βρίσκεται το σπίτι, που σκοτώθηκε ο πρωτομάρτυρας του Μακεδονικού Αγώνα. Ο Παύλος Μελάς. Το σπίτι, που ανήκε στην οικογένεια του κ. Γεωργίου Τσάκαλου και η οποία το συντηρεί εδώ και 40 χρόνια, έχει παραχωρηθεί στον Δήμο Καστοριάς. Ο νέος Δήμαρχος Καστοριάς κ. Κορεντσίδης έχει υποσχεθεί ότι θα βοηθήσει για την πλήρη αξιοποίηση του μνημείου, πράγμα που μέχρι τώρα, γίνεται αποκλειστικώς απο την οικογένεια Τσάκαλου.
Κινούμενος από Καστοριά προς Φλώρινα και μετά το μνημείο των πεσόντων Καταδρομέων κατά τον Συμμοριτοπόλεμο, βρίσκεσαι το χωριό «Κώττας». Είναι το χωριό του Μακεδονομάχου, που παλιά ονομαζόταν Ρούλια και τώρα πήρε τ’ όνομά του. Μοιραίως τα βήματά σου σε οδηγούν στο σπίτι του ήρωα, όπου σε υποδέχεται η 73χρονη κ. Αλίκη, η οποία μας ενημερώνει ότι το σπίτι δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Προφανώς δεν γνώριζε ότι ο ηρωικός Δήμαρχος Πρεσπών κ. Παναγιώτης Πασχαλίδης, έχει ήδη ξεκινήσει μελέτη για την συντήρηση του μνημείου. Ο Δήμος Πρεσπών, σε έκταση 500 χλμ2 έχει 1.560 κατοίκους (3 κάτοικοι/χλμ2). Να γιατί είναι ήρωας. Μπράβο Δήμαρχε. Να ζητήσουμε από την κ. Μενδώνη να διαθέσει κάποιο ποσόν, από τα χιλιάδες ευρώ που δαπανώνται κάθε καλοκαίρι για φαιδρά και ανώφελα φεστιβάλ, για την συντήρηση του σπιτιού του ήρωα; Η 73χρονη κ. Αλίκη αγωνίζεται, να κρατήσει ζωντανή την ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα, υποδεχόμενη τους επισκέπτες στο σπίτι του ήρωα Καπετάν Κώττα. Έχει κάνει χιλιάδες ξεναγήσεις και κάθε φορά που αναφέρει το όνομα του «Παππού μας Κώττα» βουρκώνει και κόμπος ανεβαίνει στον λαιμό. Όπως μας είπε μετά από αυτήν, δεν υπάρχει κάποιος να συνεχίσει το έργο της. Κυρία Μενδώνη επί τέλους! Καλά τα «πολιτιστικά δρώμενα», αλλά πιό καλή η ιστορία μας. Μειώστε λίγο την σχεδόν ανώφελη «κουλτούρα», που κατακλύζει την Ελληνική ύπαιθρο κάθε καλοκαίρι, και φροντίστε να βρείτε κάποιον από την περιοχή, όπου με κάποια αποζημίωση, αρκετά έφαγε ο Μπρεχτ, να συνεχίσει το έργο της κ. Αλίκης. Επί τέλους και ο Καπετάν Κώττας, κάτι πρόσφερε σ’ αυτήν την δόλια της Πατρίδα!
Στην εβδομάδα που έμεινα στην Δυτική Μακεδονία, μου δόθηκε η ευκαιρία να ακούσω για πρώτη φορά, από την Στρατιωτική Μουσική της 9ης Μ/Π Ταξιαρχίας, ένα συγκλονιστικό τραγούδι αφιερωμένο στον Παύλο Μελά. Έχει τίτλο «Σαν τέτοια ώρα στο βουνό». Οι στίχοι του μεγαλειώδεις:
Σαν τέτοια ώρα στο βουνό, ο Παύλος πληγωμένος,
μες τα νερά του αυλακιού, ήτανε ξαπλωμένος.
Δεν κλαίω τη λαβωματιά, δεν κλαίω και το βόλι,
κλαίω γιατί αφήνω γειά στη συντροφιά μου όλη
Για σύρε, Δήμο μου πιστέ, στην ποθητή πηγή μου
και φέρε μου κρύο νερό, να πλύνω την πληγή μου.
Σταλαγματιά το αίμα μου για σε, Πατρίδα, δίνω,
για σε, Μακεδονία μας, να λάμπεις σαν τον ήλιο.
Οι στίχοι και η μουσική είναι του μεγάλου Ιωάννη Σακελλαρίδη, από το έργο του «Τυρταίος». Ήταν η εποχή (περί το 1910) που οι μεγάλοι μουσουργοί και ποιητές έγραφαν για την Ελλάδα. Είναι ένα τραγούδι που αρχίζει ζωηρά και χαρούμενα, υποδεχόμενο τον Παύλο Μελά στην Μακεδονία, για να συνεχίσει θλιβερό, αλλά άκρως μελωδικό, όταν γίνεται γνωστή η θυσία του ήρωα. Αναζητείστε το στο διαδίκτυο, στην διεύθυνση:
Μπαίνοντας στην Καστοριά συναντάς και το Στρατιωτικό Νεκροταφείο, στο οποίο αναπαύονται οι ήρωες του Συμμοριτοπολέμου. Και σ΄ αυτό βλέπεις τον αέρα της… δημοκρατίας, που έχει βρωμίσει την πατρίδα μας από την μεταπολίτευση κι΄ εδώθε, αφού είναι έκδηλη η εικόνα της εγκαταλείψεως.
Δυστυχώς οι εντυπώσεις και η Εθνική ανάταση που αισθάνεται κάποιος περπατώντας τα άγια χώματα της Μακεδονίας μας δεν μπορούν να χωρέσουν στα στενά όρια ενός σημειώματος. Μόνο αν το περπατήσεις ο ίδιος μπορεί να το αισθανθείς. Όμως τότε πρέπει να έχεις συνεχής στο μυαλό σου τα λόγια του πραγματικού Εθνάρχη. Του μακαριστού Χριστόδουλου ο οποίος έλεγε: «Όταν επισκέπτεσθε την Μακεδονία, να προσέχετε πού πατάτε, γιατί μπορεί να πατήσετε άγια χώματα και οστά ηρώων»…
ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΛΩΣΗΣ
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Δημοκρατία)
Διαβάστε στο φ.279 της Εθνικής Εφημερίδος ΕΜΠΡΟΣ:
ΕΙΡΗΝΙΚΑ 