Περί ελευθερίας -Η απελευθέρωση των Ιωαννίνων

Επί μια δεκαπενταετία έμεινα στα Γιάννενα. Έμαθα να ζω με τα βουνά και αγάπησα τα τοπία της Ηπείρου. Σύντροφοι και συνομιλητές στα καλά και στα άσχημα, σκεπασμένα πότε με παχιές καθησυχαστικές ομίχλες και σπανιότερα, με τα πιο φανταχτερά χρώματα που επιφυλάσσει η Φύση στα μάτια του ανθρώπου. Με διαπέρασε η υγρασία και η μουσική της, τόσο διαφορετική από την ιδιοσυγκρασία μου. Εκεί εκπαιδεύτηκα σε πολλά αναγκαία της ενήλικης ζωής, εκεί πήγαν σχολείο τα τρία μου παιδιά. Η Επέτειος της Απελευθερώσεως της πόλεως, στις 21 Φεβρουαρίου 1913, είναι συνδεδεμένη στην μνήμη μου με σχολικές γιορτές, οι οποίες, προς αμηχανία, κάποτε και δυσαρέσκεια κάποιων παρισταμένων, έκαναν να φουρτουνιάζει στα μάτια μου, ο καημός της σημερινής υποτέλειας.

Στον νου μου έρχονταν οι εικόνες των νεαρών ανδρών και γυναικών, στρατιωτών και νοσοκόμων που άφησαν τα σπίτια και τις οικογένειές τους, για την μακρινή γη του Εθνικού Οράματος. Μια δεκαετία αργότερα, ο δικός μου προπαππούς θα έφευγε για την Μικρά Ασία, απ’ όπου θα γύριζε μόνο για να πεθάνει στον πατρογονικό του Μωριά κι αργότερα ο παππούς μου, εικοσάχρονος έφιππος, για την σκλάβα γη της Βορείου Ηπείρου, την οποία αναπολούσε ως τα βαθιά του γηρατειά. Έβλεπα τα παιδιά, τα δικά μου και τα άλλα ελληνόπουλα, σαν αγγέλους με λευκά πουκάμισα και καστανόξανθα μαλλιά, να τραγουδούν την δόξα και τον πόνο τους. «Δεν με φοβίζουν μάνα μου οι σφαίρες, τα κανόνια. Μον’ με φοβίζει η παγωνιά, του Μπιζανιού τα χιόνια».

Αργότερα, τα καμάρωνα στις παρελάσεις, ντυμένα με τις εθνικές ενδυμασίες του τόπου του πατέρα τους, ντυμένα όπως θα’πρεπε να ντύνονται όλοι οι Έλληνες, τουλάχιστον μια μέρα κάθε χρόνο, για να νιώθουν ποιοι είναι, από πού έρχονται και πού είναι ο προορισμός τους. Πολλοί προσπάθησαν να καταργήσουν τις παρελάσεις, πότε στο όνομα της ειρήνης, πότε για λόγους δήθεν οικονομίας, εσχάτως και για λόγους “πανδημίας”.

Καθώς (ξανα)γράφω αυτές τις γραμμές, για την Επέτειο της Απελευθερώσεως ενός τόπου που όλοι θεωρούμε αναπόσπαστο τμήμα της Πατρίδας μας, ευγνωμονώ όσους καθιέρωσαν αυτές τις γιορτές. Κουραστικές, γραφικές, κενές νοήματος, όταν όλα όσα θύμιζαν θεωρούνταν δεδομένα, κατάφεραν να καλλιεργήσουν φρόνημα, καλαισθησία, τέχνη, δημόσια ομιλία, και, πάνω από όλα, το έθος της τιμής στους Ήρωες του Έθνους μας.

Στις φωτογραφίες της εποχής, έφιπποι Έλληνες μπαίνουν στην πόλη από τον δρόμο του που βρισκόταν ως πριν λίγο καιρό το σπίτι μου, πριν ανοίξουν οι μεγάλες εθνικές οδοί και λεωφόροι, όταν οι δρόμοι ήσαν χωμάτινοι και οι άρρωστοι πήγαιναν να θεραπευτούν στα μοναστήρια. Όταν οι άνθρωποι δεν είχαν ανάγκη να ταξιδέψουν στην άλλη άκρη του κόσμου για να βρουν τον εαυτό τους, ή για να γνωρίσουν τον κόσμο. Γιατί ο κόσμος όλος βρισκόταν κλεισμένος στον κάθε κόκκο χώματος της γης τους.

Οταν στην ελληνική βουλή υπήρχαν Ελληνες βουλευτες, θυμάμαι δυο που ξεσήκωσαν σάλο όταν τόλμησαν σε μια επιτροπή της εκκλησιάς των πολιτικών κομμάτων να απευθυνθούν στην ηγεσία της χώρας και του στρατεύματος και να τους αποκαλέσουν τους μεν “προδότες”, τους δε “υπηρέτες” των εισβολέων της Πατρίδας μας. Μπορεί ο καθωσπρεπισμός και η υποκρισία της “κοινής” γνώμης, να διαφωνούν με τον τρόπο ή την ένταση. Όμως, η αλήθεια είναι πως αυτοί που ως προτεραιότητα έχουν το συμφέρον των κατακτητών της πατρίδας μας, αυτών που εφευρίσκουν διαρκώς τρόπους για να επιδιώξουν την υποδούλωσή της, αυτοί που έχουν συστηματικά και από πρόθεση νεκρώσει κάθε υγιή επιχειρηματική δραστηριότητα επιδιώκοντας την καταστροφή της μεσαίας τάξης, αυτής που από την αρχαιότητα είναι ο πυλώνας της Δημοκρατίας, αυτοί που στέλνουν στον θάνατο και στην συνέχεια περιφρονούν τους νεκρούς Ήρωές μας και παραχωρούν εθνική κυριαρχία για την οποία μάτωσαν και έδωσαν την ζωή τους οι πρόγονοί μας (συχνά όχι οι δικοί τους) είναι αντικειμενικά προδότες.

Στερήσεις και θυσίες, αγώνες, μάχες και θάνατοι ακόμα, έχουν νόημα και φέρνουν καρπό όταν η φλόγα της καρδιάς κινεί την μηχανή του μυαλού. Όταν όσα κάνεις γίνονται για την χώρα σου και όχι για τους ξένους. Στις πολύνεκρες μάχες στο άπαρτο οχυρό του Μπιζανίου πολέμησαν Έλληνες από ολόκληρη την Ελλάδα χωρίς να ζητήσουν καμιά διαβεβαίωση για το αποτέλεσμα, εκτός από την εμπιστοσύνη στους ηγέτες τους (άνδρες σαν τον Στρατηλάτη Διάδοχο Κωνσταντίνο κι έναν Ιωάννη Μεταξά, κι όχι κάποιους ανθυπομέτριους εγωπαθείς χειριστές των παρασκηνίων), και την πεποίθηση που είχαν σπείρει και αναθρέψει στις καρδιές τους οι γονείς τους, πως όλα έχουν νόημα και αξία όταν τα κυβερνά η ανιδιοτελής αγάπη της Πατρίδας:

«Ένα πουλάκι ν’ έβγαινε πομέσ’ απ’ το Μπιζάνι,
είχε θολά τα μάτια του και μαύρα τα φτερά του,
κι η Ρούμελη το ρώτησε κι η Ρούμελη του λέγει:
-Για πες μας, πες μας βρε πουλί, κανά καλό χαμπέρι.
-Τι να σου πω, βρε Ρούμελη, τι να σου μολογήσω;
Τα ευζωνάκια πολεμούν στο ξακουστό Μπιζάνι.

Κι επειδή το Μπιζάνι ήταν άπαρτο, ένας έξοχος παράτολμος αξιωματικός ονόματι Βελησσαρίου, το εκτίμησε όπως έπρεπε, και αντί να επιμείνει παθητικά, το παρέκαμψε, μαζί με τους φουστανελάδες του, για να φθάσει στον σκοπό, στην απελευθέρωση που την πήγε στο πιάτο στον Διάδοχο Κωνσταντίνο στο χάνι του Εμίν Αγά. Κι εκεί, μπροστά στον βασιλιά-στρατηλάτη, έγειρε ο Τούρκος το σπαθί του και του παρέδωσε την πόλη. Ναι, θέλω κι εγώ να δω τον Τούρκο και κάθε εχθρό της Ελλάδας, του Ελληνισμού και των όσων απελευθερωτικών για τον Ανθρωπο διαχρονικά επινόησε και εκφράζει, να σκύβει εμπρός στον Έλληνα και να του παραδίνει το σπαθί του. Θέλω να δω την Πατρίδα μου δυνατή και τον λαό μου όρθιο. Και είμαι σίγουρη πως αυτό θέλουν και οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, ακόμα κι αν δεν ξέρουν ή δεν μπορούν ή το πιο πιθανό φοβούνται να το παραδεχθούν.

Κλείνοντας την επετειακή αναφορά, θα χρησιμοποιήσω ως γέφυρα με το παρόν και τις νέες πραγματικότητες οι οποίες διαμορφώνονται και τις οποίες οφείλουμε να λαμβάνουμε υπόψιν μας, ένα ποίημα του Γεωργίου Χατζή- -«Πελλερέν», γιατί εκφράζει με τρόπο ιδανικό την απάντηση στην σημερινή αδήριτη ανάγκη για λύση και λύτρωση της Πατρίδας και του Λαού μας, πέρα από προσωπικές προτιμήσεις, πολιτικές διασυνδέσεις και αρτηριοσκληρωτικές εμμονές.

Μέσα από τις υγρές, πέτρινες φυλακές του Κάστρου, όπου εκρατείτο καταδικασμένος σε θάνατο για την εθνική του δράση, ακούγοντας το κανονίδι από την τελευταία επίθεση του ελληνικού στρατού στο Μπιζάνι, ο εκδότης της εφημερίδας ΗΠΕΙΡΟΣ, γράφει στις 20/2/1913, παραμονή της απελευθέρωσης, ετούτο το ποίημα.

“Τέτοιο γλυκό τραγούδημα από καμμιά φλογέρα
ποτές έτσι δεν γλύκανε ανθρώπων την καρδιά,
όπως απόψε η τρομερή, που σχίζει τον αέρα
ολόγυρα στα Γιάννενα η αγριοκανονιά!
Ποτές κανένα φέξιμο γλυκό μεσ’ στο σκοτάδι
Της φυλακής δεν έριξε στο σκλάβο έτσι λαό
Όπως ετούτη η τρομερή φωτιά, που απόψε βράδυ
φλογεί όλα τα Γιάννενα με φώτο φοβερό!

Γλυκό κανόνι να ’ξερες πόσο γλυκειά η λαλιά σου!
-Κάψε! Μια σύγκαρδη φωνή όλη η πόλη υψώνει.
-Κι αν είν’ αντάμα κι ουρανός και χώμα να σμιχτούν!
Τζαμί μαζί κι η εκκλησιά ας γκρεμιστούν κανόνι,
Τα Γιάννενά μας ’λεύθερα μονάχα απόψε ας βγούν!”

ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ

Επέτειοι, μνημόσυνα και ευθύνες

Πέρασε και φέτος η «θλιβερή επέτειος» των Ιμίων.

Κι αυτό είναι το πιο θλιβερό.

Οι Έλληνες έμαθαν στις «θλιβερές επετείους», στις «αλησμόνητες πατρίδες», στην κακομοιριά και στον Χατζηαβατισμό. «Δεν ξεχνούμε». Και λοιπόν;

Μέχρι να πατήσουν Delete στην  μνήμη ενός εκάστου οι χειριστές της Μεγάλης Τεχνολογίας, μπορείτε να κλαίτε και να κλαίγεστε ελεύθερα.

Η τάση δεν είναι καινούρια. Είχα γίνει δυσάρεστη σε κάποιους, γράφοντας παλαιότερα, πως «τιμώ τις Θερμοπύλες, αλλά γιορτάζω τις Πλαταιές». Εξακολουθώ να το υποστηρίζω.

Η επιλογή τού να τιμώνται οι ήττες είναι κατά την άποψή μου καταστροφική. «Είμαστε οι τελευταίοι», «θα πέσουμε μέχρις ενός», είναι βολικοί για κάποιους, πεισιθάνατοι κρωγμοί.

Κατά την αυτή έννοια, Εθνική Επέτειος είναι η νικηφόρος 25^η Μαρτίου 1821, δεν είναι η 29^η Μαΐου 1453, αν και δικαίως μνημονεύεται.

Από τότε που έχω πολιτική συνείδηση, θυμάμαι τους Πατριώτες να μεταφέρονται στα μνημόσυνα. Ηταν το μόνο που μπορούσαν να κάνουν επί νικηφόρου Δεξιάς του Γράμμου  που τιμά την Αριστερά της Ούλεν και του Μελιγαλά. Κατάθεση στεφάνου, εθνικός ύμνος, ταβέρνες, και του χρόνου.

Καλά είναι τα μνημόσυνα, να αναπαύονται οι ψυχές, και δικαίως τιμώνται οι νεκροί.  Για τους ζωντανούς έχει κανείς να πει κάτι;  

Ούτε μου κάνει ελληνικό αυτό το συνήθειο, ούτε μπόρεσαν ποτέ να το δικαιώσουν πολιτικά όπως η Αριστερά ή πολιτικοθρησκευτικά όπως ο Χριστιανισμός.

 Δεν βαρέθηκαν προφανώς να μοιρολατρούν, να ομφαλοσκοπούν, να ονειρεύονται ένα ιδανικό Χθες που δεν γνώρισαν και το οποίο, αν το γνώριζαν, είμαι βέβαιη ότι θα το θεωρούσαν εξίσου ποταπό στα παρασκήνιά του με το Σήμερα.

Η λατρεία των θυμάτων αντί της λατρείας των Ηρώων δεν είναι ίδιον των Ελλήνων. Είναι αποκύημα μιας μιζέριας που ξεκινά από τους αμανέδες του 1922, κατεβαίνει στην μουγκή εποποιία του 1974, βουλιάζει και ασφυκτιά στα νερά του Αιγαίου από το 1996.

Το Χθες είναι το καταφύγιο όσων δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το Σήμερα. Είναι γελοίο και τραγικό όταν αντιγράφεις τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του παρελθόντος χωρίς να διαθέτεις το περιεχόμενό του.

Είναι, αντίθετα, λυτρωτικό κι εμψυχωτικό, να θυμάσαι πως Εκείνοι δεν θα ξαναγυρίσουν, αλλά έχεις εσύ το ελεύθερο να δημιουργήσεις το νέο, όπως έκαναν εκείνοι, και να γίνεις ο γενάρχης μιας νέας Αρχής.

Θέλω να σκεφτείς, αναγνώστη, πώς θα ήταν το φρόνημα του Έθνους σήμερα, αν όπως παρελαύνουν (προ κυβερνήσεως ΝΔ-19, αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα) οι Αντιστασιακοί στις παρελάσεις, παρήλαυναν οι ήρωες της Κύπρου, οι γονείς, οι χήρες και τα παιδιά των πεσόντων των Ιμίων και των υπερασπιστών των αιθέρων μας.

Καλή είναι η μνήμη και άγια, όταν δεν είναι επιλεκτική και όταν δεν παραλύει το άτομο και το σύνολο. Όπως οι ρίζες, όταν είναι βαθιές και γερές, θρέφουν και δυναμώνουν το δέντρο, μα το δέντρο στρέφεται προς τον ήλιο, κι όχι προς τις ρίζες για να δυναμώσει, έτσι και το Παρελθόν υπάρχει για να παιδαγωγεί και να εμπνέει, ώστε να κοιτούμε με αυτοπεποίθηση το Μέλλον.

Δεκέμβριος-Ο μήνας της θεϊκής και της ανθρώπινης αναγεννήσεως

Ο Δεκέμβριος είναι ο δωδέκατος και τελευταίος μήνας του χρόνου κατά το ηλιακό ημερολόγιο. Όπως μαρτυρεί το όνομά του, είναι ο δέκατος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού έτους, αφού η λέξη Δεκέμβριος προέρχεται από το λατινικό decem, δηλαδή δέκα.

Η διαπρεπής Καθηγήτρια της Λαογραφίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Άλκη Κυριακίδου – Νέστορος (1935-1988), θεμελιώνοντας τα συμπεράσματα των ερευνών της στην μελέτη της ζωής των Ελλήνων αγροτών, υποστηρίζει ότι τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου με τις οποίες συνδέονται τα έθιμα του λαού:

-το κρύο,

-το τέλος της σποράς, και

-η μείωση του φωτός.

Αυτές οι εμπειρίες εκφράζονται μέσα από τις γιορτές και τα έθιμα κάθε μηνός.

Εις ό,τι αφορά το κρύο, ο ελληνικός λαός έχει παρατηρήσει, συμπεράνει και κωδικοποιήσει πως «του Αγίου Ανδρέα, αντρειεύει το κρύο» (30 Νοεμβρίου). Τον μήνα Δεκέμβριο το κρύο συνδέεται με τις εορτές της Αγίας Βαρβάρας (4 Δεκεμβρίου), του Αγίου Σάββα (5 Δεκεμβρίου) και του Αγίου Νικολάου (6 Δεκεμβρίου). Γι’ αυτό και αποκαλεί το τριήμερο αυτό «Νικολοβάρβαρα». Τότε, “η Αγιά Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Άη Σάββας σαβανώνει, κι ο Άη Νικόλας παραχώνει”, εννοείται στο χιόνι. Σε αυτή την φράση και σε πολλές ακόμη παροιμιώδεις φράσεις του λαού μας, η συλλογική εμπειρία εκφράζεται με παροιμιακές φράσεις στις οποίες κυριαρχεί η χρήση της παρετυμολογίας. Η ηχητική, δηλαδή, συνάφεια ερμηνεύεται ως αιτιώδης σχέση. Έτσι έχουμε τον σύνδεσμο Ανδρέας-αντρειεύει, Βαρβάρα-βαρβαρώνει, και Σάββας-σαβανώνει.

Η δεύτερη εμπειρία του χρόνου, όπως την καταχωρεί η αείμνηστη Νέστωρος,  είναι το τέλος της σποράς.  Για την σπορά, η παρετυμολογία συναντάται σε παροιμίες όπως: “Δεκέμβρης, δίκιος σπόρος” και “Δικέμβρη, δίκια σπέρνε”. Η λέξη «δίκια» σημαίνει ότι ο ζευγάς δεν πρέπει να ρίχνει τον σπόρο ούτε πολύ αραιά, ούτε πολύ πυκνά, γιατί το χώμα είναι αρκετά ποτισμένο από τις βροχές, ώστε δεν υπάρχει πλέον φόβος να μην φυτρώσει.

Η τρίτη εμπειρία του χρόνου, κατά Νέστωρος, είναι η μείωση του φωτός. Η αύξηση και η μείωση του φωτός είναι ένα φυσικό φαινόμενο, το οποίο επηρεάζει καίρια την ζωή στην Γη. Με αυτήν συνδέεται και από αυτήν εξαρτάται η ζωή, η γέννηση και η καρποφορία του σιταριού το οποίο αποτελεί την βασική τροφή των Ελλήνων από την Νεολιθική εποχή έως και ως σήμερα. Και αυτό, παρά τις συνεχείς και συντονισμένες προσπάθειες αποσύρσεώς του από το διαιτολόγιο των συγχρόνων Ελλήνων, εν ονόματι της «υγιεινής διατροφής» η οποία ευνοεί τις ενεργειοβόρες εγκαταστάσεις βοοειδών (ως να ζήλωσαν τους Τεξανούς γελαδάρηδες στις ανύπαρκτες μεγάλες ελληνικές πεδιάδες), έναντι των εριφίων που παραδοσιακά εκτρέφονται στα ορεινά ακόμη και των βραχωδών νησιών μας, ή των χοιρινών τα οποία απετέλεσαν ως και τον περασμένο αιώνα πηγή τροφής για όλο τον χρόνο, ιδιαιτέρως δε κατά τους χειμερινούς μήνες, ακόμη και για τις οικονομικά ασθενέστερες  οικογένειες, είναι δε κατ’ εξοχήν «οικολογικά» ζώα αφού καταναλώνουν και ανακυκλώνουν τα τροφικά απορρίμματα του σπιτιού.  Αντιθέτως η εκ της Εσπερίας «υγιεινή διατροφή» προβάλλει παραπροϊόντα αγελαδινού γάλακτος τα οποία δεν επαρκούν από την ελληνική παραγωγή, επομένως εισάγονται για να καλύψουν τις πλασματικές ανάγκες, ενώ παραμελούνται το πλέον συμβατό με το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα κατσικίσιο γάλα, και παραδοσιακά τυριά όπως το κασέρι. Η αποξένωση από την παραγωγή και την κατανάλωση προϊόντων οικόσιτων ζώων,  είναι μια από τις πολλές μεθόδους τις οποίες χρησιμοποιεί η διεθνιστική προπαγάνδα προκειμένου να επιτύχει την υποταγή των ανθρώπων μετατρέποντάς τους από παραγωγούς σε καταναλωτές, προσδεδεμένους και εξαρτημένους από μεγάλες διεθνείς εταιρείες επεξεργασίας και διανομής τροφίμων.

Η σχέση  της ζωής των ανθρώπων με τον  ηλιακό κύκλο και με τον κύκλο των γεωργικών εργασιών είναι άμεση και αποκαλυπτική: Η χειμερινή τροπή συμπίπτει με το τέλος της σποράς, η θερινή τροπή με το τέλος του θερισμού, η εαρινή ισημερία είναι η εποχή κατά την οποία τα στάχυα αρχίζουν να ψηλώνουν, ενώ κατά την φθινοπωρινή ισημερία γίνεται η προετοιμασία της σποράς. Ουρανός και Γη, τα Άνω και τα Κάτω, συνεργούν αρμονικά και παραγωγικά στην ζωή, στην επιβίωση και στην ευημερία του Ανθρώπου.

Κατά τον μήνα Δεκέμβριο σημειώνονται οι μικρότερες μέρες -«Του Δεκέμβρη η μέρα, καλημέρα – καλησπέρα»-, μέχρις ότου φθάσουμε στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο, το οποίο τοποθετείται κατά προσέγγιση στις 21 Δεκεμβρίου, οπότε οι μέρες αρχίζουν και πάλι να μεγαλώνουν. Με την Γέννηση του Σωτήρος, στις 25 Δεκεμβρίου, ο ήλιος ξαναγεννιέται. Στην Ορθόδοξη εκκλησιαστική υμνογραφία των Χριστουγέννων, υπάρχουν πολλές αναφορές στον σύνδεσμο του Χριστού με τον ήλιο: “Ανέτειλας, Χριστέ, εκ Παρθένου, νοητέ Ήλιε της Δικαιοσύνης”, “Η Γέννησίς σου, Χριστέ ο Θεός, ανέτειλε το κόσμω το φως το της Γνώσεως» και «Σε προσκυνείν, τον Ήλιον της Δικαιοσύνης και Σε γιγνώσκειν εξ ύψους Ανατολήν…”.

Καθ’ οδόν προς την ηλιακή και ανθρώπινη αναγέννηση, ας κρατήσουμε την ματιά μας στο Φως.

Οι παπαρούνες στα λιβάδια της Φλάνδρας

Στα λιβάδια της Φλάνδρας

All Hallows, Toussaint, των Ταξιαρχών, γιορτές φθινοπωρινές, αφιερωμένες στους Προγόνους και στις ασώματες, αόρατες, ουράνιες δυνάμεις τις οποίες επικαλούμαστε και στις οποίες προστρέχουμε καθώς συγκεντρωνόμαστε γύρω από την φωτιά της μνήμης, των μύθων, των παραδόσεων, των κατορθωμάτων και της ανίκητης προφορικής παράδοσης που κεντούν τον πέπλο της μεγαλειώδους Ιστορίας του Ανθρώπου.

Στις πεδιάδες της Φλάνδρας, ανθούν σήμερα λιβάδια από παπαρούνες. Κανείς δεν είχε προσέξει τα ταπεινά αγριολούλουδα που φύτρωναν ισχνά στο φτωχό χώμα του άγονου Βελγίου και της Βορειοδυτικής Γαλλίας. Μέχρι που κατέκλεισαν τον τόπο στις αρχές του 20ου αιώνα.

Αν είχαμε μια καλύτερη εποπτεία της αρχαίας θρησκείας και της ιστορίας μας, θα ξέραμε ότι οι παπαρούνες είναι από την αρχαιότητα συνδεδεμένες με τους νεκρούς και την πρόσβαση των ζώντων, στον κόσμο πέρα από το λεπτό παραπέτασμα που χωρίζει τους ζωντανούς από τους νεκρούς.

Η θεά των Παπαρούνων την οποία συνανταούμε στην Μινωική και στην Μυκηναϊκή τέχνη, η θεά Δήμητρα καθισμένη πάνω στον θρόνο της που στα πόδια του φυτρώνουν παπαρούνες, κι η νεοελληνική παράδοση που θέλει τις παπαρούνες να φυτρώνουν στα πόδια του Σταυρού του Θεανθρώπου, στους σταμπωτούς κανβάδες των γιαγιάδων μας, μας μιλούν για την χειροπιαστή μαρτυρία της συνέχισης της ζωής μετά τον θάνατο. Η πίστη πως όλα δεν τελειώνουν εδώ παρηγορεί και συνάμα νουθετεί τον εύκολο στην θλίψη όσο και στην έπαρση, άνθρωπο, και είναι βαθιά ριζωμένη στην ιστορία μας.

Η Μινωική θεά των Παπαρούνων, 13ος π.Χ. αιώνας, Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου

Η θεά, καθισμένη κάτω από το ιερό δένδρο κρατά στα χέρια της παπαρούνες ενώ της προσφέρονται κρίνοι. Στο στερέωμα, δυο φίδια περιπλέουν τον ήλιο και το φεγγάρι, σημάδια της ιερότητας της χθόνιας θεάς. (Aκρόπολη Μυκηνών, περί το 1450 π.Χ. )

Παπαρούνες φυτρώνουν στη βάση του Σταυρού μετά την σταύρωση του Θεανθρώπου.
Λαϊκή εικονογράφηση σε κανβά κεντήματος.

Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ο αδελφοκτόνος Πρώτος Ευρωπαϊκός Πόλεμος σκόρπισε στο χώμα της Ιπρ, στην Φλάνδρα, αίμα και κόκκαλα νέων ανδρών που έδωσαν την ζωή τους πιστεύοντας πως η θυσία τους θα προσέφερε έναν καλύτερο κόσμο στους αγαπημένους τους, στους γονείς και στα αδέλφια, στις γυναίκες και στα παιδιά τους, που τους περίμεναν στην πατρίδα τους. Το χώμα, αναστατωμένο από τις βολές του πυροβολικού, ποτισμένο από το αίμα και τα οστά ανθρώπων, αλόγων και σκύλων, και το άζωτο των εκρηκτικών, έκανε τις παπαρούνες να θεριέψουν. Οι στρατιώτες είδαν σε αυτές το αίμα των σκοτωμένων συνστρατιωτών τους, μαζί και την ελπίδα πως το αίμα τους θα ποτίσει το δέντρο της ζωής, κι άρχισαν να γράφουν γι’ αυτές σε επιστολές προς τους οικείους τους από το 1915, το δεύτερο έτος του πολέμου, και μετά.

Το ίδιο φαινόμενο, με τις κατακόκκινες παπαρούνες, παρατηρήθηκε και στην Καλλίπολη. Τα συμμαχικά στρατεύματα έφθασαν στην χερσόνησο της Ανατολικής Θράκης στις 25 Απριλίου 1915, με στόχο να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη και να εκδιώξουν την Τουρκία από τον πόλεμο.

Ο “πόλεμος των χαρακωμάτων” ο οποίος χαρκτήρισε την τέχνη του πολέμου εκείνου, υπήρξε καταστροφικός και ήταν ένα πραγματικό σφαγείο νέων Ευρωπαίων, όπως άλλωστε και το Δυτικό μέτωπο. Μετά από οκτώ μήνες σκληρών μαχών, οι Σύμμαχοι αποσύρθηκαν, τον Ιανουάριο του 1916, σημειώνοντας μια τραγική αποτυχία έναντι των Τούρκων.

Πόλεμος χαρακωμάτων

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο πιο άγριος, τεχνολογικά προηγμένος, και ανήθικος πόλεμος που είχε γνωρίσει ως τότε ο κόσμος, έληξε με την ανακωχή της 11ης Νοεμβρίου 1918. Πάνω από 16 εκατομμύρια ένοπλοι και άμαχοι υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν στο πεδίο της μάχης ή ήταν “παράπλευρες απώλειες” του πολέμου.

John McCrae

Λίγο μετά την απώλεια του φίλου του υπολοχαγού του Πυροβολικού Alexis Helmer ο οποίος διαμελίστηκε στην δεύτερη μάχη της Ιπρ, ένας Καναδός στρατιωτικός γιατρός, ο αντισυνταγματάρχης John McCrae, καθισμένος στο πίσω μέρος ενός ασθενοφόρου, έγραψε στις 8 Δεκεμβρίου 1915, το ποίημα, “Οι Παπαρούνες της Φλάνδρας”. Το ποίημα χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην προπαγάνδα της Κοινοπολιτείας και έγινε διάσημο. Ο ποιητής, γιατρός και στρατιώτης, πέθανε από πνευμονία κατά την υπηρεσία του, ως Διοικητού του Γ’ Γενικού Καναδικού Νοσοκομείου, στην Βουλώνη, στις 28 Ιανουαρίου 1918, οκτώ μήνες πριν το τέλος του Μεγάλου Πολέμου.

In Flanders’ fields the poppies blow
Between the crosses, row on row,
That mark our place: and in the sky
The larks, still bravely singing, fly
Scarce heard amid the guns below.

We are the dead. Short days ago
We lived, felt dawn, saw sunset glow,
Loved and were loved, and now we lie
In Flanders’ fields.

Take up our quarrel with the foe;
To you from failing hands we throw
The torch; be yours to hold it high,
If ye break faith with us who die
We shall not sleep, though poppies grow
In Flanders’ Fields.

Η Μνήμη των νεκρών των Α΄Παγκοσμίου Πολέμων (και εν συνεχεία των νεκρών όλων των πολέμων της Κοινοπολιτείας) τιμάται στο Ηνωμένο Βασίλειο, με κατάθεση στεφάνων καμωμένων από (υφασμάτινες) παπαρούνες, και με μια παπαρούνα στο πέτο πριγκίππων και κοινών θνητών, την Κυριακή που είναι πλησιέστερη στις 11 Νοεμβρίου, επέτειο του τέλους των εχθροπραξιών στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο και, εκκλησιαστικά στο Allsaintstide.

Αιωνία η μνήμη των παιδιών της Ευρώπης.

ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ

14 Σεπτεμβρίου: Του Σταυρού σταύρωνε και δένε

Πέφτω, κάνω το σταυρό μου
κι άγγελο έχω στο πλευρό μου.
Δούλος του Θεού λογιούμαι
και κανένα δε φοβούμαι

.

Μοσχοβολούν οι εκκλησιές βασιλικό. Επάνω στον ασημένιο δίσκο, βασιλικοί και δεντρολίβανα περιβάλλουν τον σταυρό, κάποτε μαλαματένιο, κάποτε ξύλινο. Σαν σπάργανα τυλίγουν το σημάδι του θανάτου που έγινε σημάδι ζωής και σωτηρίας. Σαν τον Απόλλωνα που ντύθηκε κοράκι, σύμβολο του θανάτου για να γλιτώσει τους σκοτεινούς διώκτες του και να επιστρέψει φωτεινός, ολόλαμπρος, έτσι το σύμβολο της ανθρώπινης βαρβαρότητας βαφτίστηκε στο αίμα του αναμάρτητου για να λυτρώσει τον ληστή και τον ψαρά, τον βουλευτή από την Αριμαθαία, τον πιστό μαθητή, τις θαρραλέες γυναίκες το πρωινό της Ανάστασης.

Βγαλμένος από τα σπλάχνα της γης από μια γυναίκα, την βασιλομήτορα Ελένη, το 326 , όπως θέλει η παράδοση, κι όπως αναφέρεται από πολλούς ιστορικούς της Πρωτοβυζαντινής περιόδου, ο σταυρός του Χριστού, του διαλεκτού παιδιού του Θεού, τιμάται στις 14 Σεπτεμβρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία.

«Σταυρός, ο φύλαξ πάσης της οικουμένης.
Σταυρός, η ωραιότης της Εκκλησίας.
Σταυρός, βασιλέων το κραταίωμα.
Σταυρός, πιστών το στήριγμα.
Σταυρός, αγγέλων η δόξα
και των δαιμόνων
το τραύμα»

Λένε πως ο αυτοκράτορας Αδριανός είχε οικοδομήσει το 135,  με την δεύτερη καταστροφή της Ιερουσαλήμ, ναό της Αφροδίτης στο σημείο όπου ετάφη ο Χριστός. Εκεί, και αφού τον κατεδάφισε, η Ρωμαία Αυτοκράτειρα βρήκε κάτω από τα θεμέλιά του τρεις σταυρούς. Οι εκκλησιαστικοί ιστορικοί Φιλοστόργιος και Νικηφόρος αναφέρουν ότι, προκειμένου να διαπιστωθεί ποιος από τους τρεις ήταν ο σταυρός του Χριστού, ο επίσκοπος Ιεροσολύμων ακούμπησε το σώμα μίας ευσεβέστατης νεκρής γυναίκας διαδοχικά και με τους τρεις σταυρούς. Μόλις το νεκρό σώμα της γυναίκας ακούμπησε τον Τίμιο Σταυρό,  αναστήθηκε. Την 14η Σεπτεμβρίου του 335 έγινε η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού στον ναό της Αναστάσεως τον οποίο είχε ανεγείρει η βασιλομήτωρ σύμφωνα με το πρόγραμμα ανοικοδομήσεως ναών το οποίο εμπνεύστηκε και χρηματοδότησε ο γιος της Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, αντιλαμβανόμενος την δυναμική της νέας θρησκείας.

Τρεις αιώνες μετά, ο αυτοκράτορας Ηράκλειος ύψωσε για δεύτερη φορά τον Τίμιο Σταυρό, τον οποίο επανέφερε στα χέρια των Ορθοδόξων Χριστιανών μετά από 14 χρόνια κατοχής του από τους Πέρσες.

Σύμφωνα με άλλη παράδοση η Αγία Ελένη δεν έβρισκε άνθρωπο να της πει πού είναι ο Σταυρός του Ιησού, μέχρι που πάτησε κατά λάθος ένα αρωματικό φυτό, τον βασιλικό. Εκεί ανέσκαψε και βρήκε τον σταυρό. Λέγεται πως ο βασιλικός φύτρωσε από τον ιδρώτα που έτρεξε από το μέτωπο του Χριστού, κι οι παπαρούνες από το αίμα Του. Γι΄ αυτό και του Σταυρού οι ιερείς μοιράζουν στους πιστούς βασιλικό, που τον έχουν πάει οι νοικοκυρές από την προηγουμένη στην εκκλησία για να ευλογηθεί.

Βασιλικός, ο βασιλιάς

O βασιλικός είναι ετήσιο, ποώδες φυτό, κατ’ εξοχήν ινδοευρωπαϊκής προελεύσεως. Λέγεται ότι, όταν ο Μέγας Αλέξανδρος από την εκστρατεία του στις Ινδίες, μεταξύ των άλλων, έφερε στην πατρίδα και το φυτό του βασιλέως, τον βασιλικό.

Ο Ρωμαίοι θεωρούσαν τον βασιλικό ερωτικό φίλτρο, σημάδι αγάπης και φυλακτό. Οι Αιγύπτιοι τον χρησιμοποιούσαν, μαζί με άλλα φυτά, στις ταριχεύσεις, και οι Γαλάτες σε τελετές εξαγνισμού, μαζί με νερό πηγής.  Εκεί ίσως να έχει τις ρίζες του και το έθιμο του αγιασμού με την χρήση βασιλικού.

Στη λαϊκή παράδοση, «όπου φυτρώνει βασιλικός δε πηγαίνει το κακό».

Ο βασιλικός όταν προσφέρεται ως δώρο, φέρνει καλή τύχη σε ένα νέο σπιτικό.

Για την Ιατρική, ο βασιλικός διαθέτει αντισηπτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες και θεωρείται εξαιρετικό εφιδρωτικό.

Οι θεραπευτικές ιδιότητες του βασιλικού βρίσκονται κυρίως στο αντισπασμωδικό αιθέριο έλαιό του. Το αφέψημα από βασιλικό είναι χωνευτικό, διουρητικό και τονωτικό, καταπραΰνει το έντερο και τις ημικρανίες, και διευκολύνει την παραγωγή γάλακτος σε μητέρες που θηλάζουν.

Το εκχύλισμα βασιλικού είναι ευεργετικό κατά της στοματίτιδας, του επιχείλιου έρπητα και της ναυτίας. Είναι ακόμη ένα από τα καλύτερα εντομοαπωθητικά.

Στην Γαστρονομία, ο βασιλικός θεωρείται ο βασιλιάς των μυρωδικών, με πιο διαδεδομένη την ποικιλία του πλατύφυλλου ή Ιταλικού βασιλικού ο οποίος χρησιμοποιείται και στην παρασκευή της σάλτσας pesto. Η κατανάλωση φύλλων βασιλικού με λάδι στην σαλάτα, καταπολεμά την δυσκοιλιότητα.

Ο βασιλικός αναπτύσσεται σε φωτεινή θέση. Με τα πρώτα κρύα, σε  θερμοκρασία κάτω των 15C, μεταφέρουμε τον βασιλικό στο εσωτερικό, σε θέση με αρκετό φως.

Ο σπόρος που ξαναγεννιέται

Δυο δουλειές γίνονται με τον βασιλικό του Σταυρού. «Πιάνεται» ο νέος βασιλικός και αναπιάνεται το προζύμι της χρονιάς.

Με τον Αγιασμό και το βασιλικό της Υψώσεως του Σταυρού φτιάχνεται το προζύμι της νέας χρονιάς, το οποίο χρησιμοποιείται για τα πρόσφορα της λειτουργίας αλλά και για το ψωμί της καθημερινής διατροφής.

Τον βασιλικό που παίρνουν από τον ιερέα, τον χρησιμοποιούν για να σταυρώσουν το προζύμι και στην συνέχεια τον τοποθετούν μέσα σε ποτήρι με νερό για να βγάλει ρίζες για να τον ξαναφυτεύσουν.

«Βασιλικός κι αν μαραθεί

Κι αν γείρουν τα κλωνιά του

Ρίξε νερό στη ρίζα του

Να’ ρθεί στα πρωτινά του».

Η παρασκευή του προζυμιού γίνεται άλλη μια φορά μέσα στο θρησκευτικό έτος, την Γ΄ Κυριακή των Νηστειών, της Σταυροπροσκυνήσεως.

Η παρασκευή νέου προζυμιού

Παίρνουν οι νοικοκυρές ένα κλαδί βασιλικό από τα χέρια του ιερέα. Σ’ ένα δοχείο βάζουν λίγο χλιαρό νερό. Ρίχνουν μόνο αλεύρι και ανακατεύουν μέχρι να γίνει πηχτός χυλός. Από πάνω βάζουν σε σχήμα σταυρού τα ευλογημένα κλαδιά του βασιλικού. Άλλες νοικοκυρές βράζουν τον βασιλικό και το χλιαρό νερό το χρησιμοποιούν στην παρασκευή του χυλού. Τυλίγουν το δοχείο με μια καθαρή πετσέτα και το αφήνουν μερικές ώρες «να γίνει». Το θαύμα έγκειται στο ότι το προζύμι γίνεται χωρίς την προσθήκη ενζύμου (μαγιάς),  με την ενέργεια της χάριτος του Τιμίου Σταυρού. Το προζύμι αυτό για 40 μέρες δεν το δανείζουν, και το πρώτο ψωμί που θα ζυμώσουν θα το κάνουν λειτουργιά και θα το μοιράσουν. (Περισσότερα εδώ).

Η ιερότητα της μέρας συντελεί ώστε να γίνονται τότε και οι προετοιμασίες για την σπορά που πλησιάζει. Για τον σκοπό αυτό κατά την παράδοση στέλνουν στην εκκλησία πολυσπόρι, μείγμα απ’ όλα τα είδη των σπόρων, κριθάρι, φασόλια, κουκιά, κλπ.,  για να λειτουργηθούν και να ευλογηθούν, και στην συνέχεια να σπαρθούν μαζί με τους υπόλοιπους σπόρους που θα ευλογηθούν από αυτούς.

Προστασία και ευφορία λοιπόν, με την ευλογία του παντοτινά ευλογημένου και ευλογούντος  αναστημένου Εσταυρωμένου και του Σταυρού Του.

Ε.Δ.

Ευχές του Πρίγκιπα Αλεξάνδρου της Σερβίας για την Ημέρα του Σερβικού Στρατού

 

Ο Αγιος Γεώργιος είναι ο προστάτης Άγιος πολλών στρατιωτικών Σωμάτων. Ευχές επί τη  ευκαιρία της εορτής του Σερβικού Στρατού απηύθυνε ο Διάδοχος της Σερβίας, Αλέξανδρος. Ο επίδοξος διάδοχος του Σερβικού θρόνου, αναφέρει στο μήνυμά του:

«Σήμερα, καθώς η Σερβία και ο κόσμος καταπολεμούν την πανδημία του κοροναϊού, τα μέλη του επιφανούς στρατού μας έδειξαν ότι ο λαός μας και το κράτος μπορούν πάντοτε να βασίζονται σε αυτόν.

Ο Σερβικός στρατός ήταν πάντα η υπερηφάνεια της χώρας μας. Από τις ημέρες της Πρώτης και της Δεύτερης Σερβικής Εξέγερσης, όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτες οργανωμένες μονάδες του μελλοντικού Σερβικού Στρατού μέχρι σήμερα , τα μέλη όλων των Σωμάτων του εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους με επαγγελματισμό και έχουν συμβάλει πλήρως στην οικοδόμηση της μεγάλης εκτίμησης της οποίας χαίρει η χώρα μας. Εύχομαι σε όλα τα μέλη του Στρατού της Σερβίας να συνεχίσουν να εκπληρώνουν με επιτυχία τα καθήκοντά τους προς όφελος της χώρας μας και όλων των πολιτών μας ».

Ποιος είναι ο Πρίγκιπας Αλέξανδρος Β’ Καραγεώργεβιτς

Ο Αλέξανδρος Β’ Καραγεώργεβιτς γεννήθηκε το 1945, το μόνο παιδί του Πέτρου Β΄τελευταίου βασιλιά της Γιουγκοσλαβίας, πριν την κατάργηση του βασιλείου το 1944 και την εγκαθίδρυση της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.

Ισχυροί δεσμοί συνδέουν τον βασιλικό Οίκο των Καραγεώργεβιτς με την Ελλάδα, ιδιαιτέρως δε τον Αλέξανδρο Β’ αφού γονείς της μητέρας του, Αλεξάνδρας, πριγκίπισσας της Ελλάδος, ήσαν ο βασιλιάς της Ελλάδος Αλέξανδρος Α’ και η Ασπασία Μάνου. Η τωρινή δεύτερη σύζυγός του είναι η Ελληνικής καταγωγής Αικατερίνη Μπάτη.

Το 2001 το Κοινοβούλιο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας επανέφερε την γιουγκοσλαβική ιθαγένεια σε όλα τα μέλη της οικογένειας των Καραγεώργεβιτς, ακυρώνοντας τον νόμο του 1947 της Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας, σύμφωνα με τον οποίο από την Σερβική βασιλική οικογένεια  αφαιρείτο η γιουγκοσλαβική ιθαγένεια. Τον Μάρτιο του 2001 επετράπη στην Σερβική βασιλική οικογένεια να επιστρέψει και να εγκατασταθεί σε βασιλικά οικήματα. 

ΕΙΡΗΝΗ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ

Οδοιπορικό στην Δυτική Μακεδονία

«Ώστε λοιπόν υπάρχει Μακεδονία, αφού πήγε ο Παύλος Μελάς και σκοτώθηκε γι’ αυτήν! Ώστε βρίσκονται ακόμη, μετά το 1897, αξιωματικοί στον Στρατό και ζωή στο Έθνος; Λοιπόν ζήτω το Έθνος! Να ξέρετε πως αν σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει απ την βρώμα που κυλιόμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη. Θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο. Θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε»

(Ίων Δραγούμης: Μαρτύρων και Ηρώων αίμα).

Αυτά τα λόγια στριφογύριζαν στον μυαλό μου από την στιγμή που πάτησα το πόδι μου στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης. Άραγε για πόσο καιρό ακόμα θα ονομάζεται «Μακεδονία»;…
Βρέθηκα στα άγια χώματα της Δυτικής Μακεδονίας, για κάποια υποχρέωση και τις 5 μέρες που έμεινα (ξανα)γύρισα όλα εκείνα τα μνημεία που θυμίζουν τους αγώνες που έκαναν άξια τέκνα της πατρίδας, για να μπορούν σήμερα οι εθνομηδενιστές να τα λοιδορούν ανενόχλητοι.
Λίγο έξω από την Αιανή Κοζάνης, βρίσκεται το Αρχαιολογικό Μουσείο, στο οποίο εκτίθενται πολλά ευρήματα, που ήλθαν στο φως από ανασκαφές στην περιοχή. Εντυπωσιάζουν τα μυκηναϊκά αγγεία, τα οποία συνδέουν την Μακεδονία μας με την Νότιο Ελλάδα. Οι συλλογές του Μουσείου, περιλαμβάνουν ευρήματα ιδιαίτερης σημασίας, που συμπληρώνουν την εικόνα της ιστορίας του ελληνισμού της Άνω Μακεδονίας, όπως αυτά της Ύστερης Εποχής το Χαλκού (15ος – 12ος αι. π. Χ.) και της αρχαϊκής – κλασικής περιόδου (6ος – 5ος αι. π. Χ.), στα οποία αποτυπώνονται η κατάσταση των δωρικών – μακεδονικών φύλων και η παρουσία Μυκηναίων στην περιοχή, καθώς και η οικιστική ανάπτυξη, αλλά και πολιτική οργάνωση που υπήρχε στην Αιανή από τον 6ο αι. π. Χ.
Μόλις 4 χιλιόμετρα από το χωριό Χρώμιο και 37 από την Κοζάνη, βρίσκεται το Μουσείο του Μακεδονικού Αγώνα. Η θέση του δεν επιλέχτηκε τυχαία. Στην περιοχή αυτή και στο σημείο που βρισκόταν το χωριό Μπούρινος το 1878, έγινε η Επανάσταση της Επαρχίας Ελιμείας, για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού και την ένωση με την Ελλάδα. Όταν φτάνεις εκεί, αντηχούν στ΄ αυτιά σου οι φωνές των Μακεδονομάχων που «τρέχανε για λευτεριά», που λέει και ο ποιητής. Άγια χώματα. Δοξασμένα. Ο χώρος γύρω από το κυρίως Μουσείο, είναι γεμάτος με προτομές Μακεδονομάχων, ενώ δεσπόζει το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, που ήταν εντελώς ερειπωμένο αλλά έχει αναπαλαιωθεί με φροντίδες εθελοντών αρχιτεκτόνων και εργατών. Στον τοίχο, δεξιά της κυρίας εισόδου του, αναγράφεται: «Σε τούτον τον Ναόν, την Άγια τούτη Λαύρα της Μακεδονίας, στα 1878, Φεβρουαρίου 18 λειτουργήθηκε η Λευτεριά. Το κερί σου ας είναι αγιοκέρι μνήμης».
Και θέλετε και το ευτράπελο; Διότι Ελλάδα χωρίς ευτράπελα δεν γίνεται. Εδώ και καιρό το επίσημο κράτος έχει αρνηθεί κάθε βοήθεια στο μουσείο, διότι οι ασχολούμενοι, το ξαναλέω, εθελοντικά, έλαβαν μέρος στα συλλαλητήρια για την Μακεδονία… Φτύστε τους!
Γύρω στα 30 χιλιόμετρα Βορείως της Καστοριάς και στους δυτικούς πρόποδες στου όρους Βέρνο (Βίτσι), βρίσκεται το χωριό Μελάς. Εδώ ζωντανεύει όλος ο Μακεδονικός Αγώνας. Γιατί εδώ βρίσκεται το σπίτι, που σκοτώθηκε ο πρωτομάρτυρας του Μακεδονικού Αγώνα. Ο Παύλος Μελάς. Το σπίτι, που ανήκε στην οικογένεια του κ. Γεωργίου Τσάκαλου και η οποία το συντηρεί εδώ και 40 χρόνια, έχει παραχωρηθεί στον Δήμο Καστοριάς. Ο νέος Δήμαρχος Καστοριάς κ. Κορεντσίδης έχει υποσχεθεί ότι θα βοηθήσει για την πλήρη αξιοποίηση του μνημείου, πράγμα που μέχρι τώρα, γίνεται αποκλειστικώς απο την οικογένεια Τσάκαλου.
Κινούμενος από Καστοριά προς Φλώρινα και μετά το μνημείο των πεσόντων Καταδρομέων κατά τον Συμμοριτοπόλεμο, βρίσκεσαι το χωριό «Κώττας». Είναι το χωριό του Μακεδονομάχου, που παλιά ονομαζόταν Ρούλια και τώρα πήρε τ’ όνομά του. Μοιραίως τα βήματά σου σε οδηγούν στο σπίτι του ήρωα, όπου σε υποδέχεται η 73χρονη κ. Αλίκη, η οποία μας ενημερώνει ότι το σπίτι δεν βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Προφανώς δεν γνώριζε ότι ο ηρωικός Δήμαρχος Πρεσπών κ. Παναγιώτης Πασχαλίδης, έχει ήδη ξεκινήσει μελέτη για την συντήρηση του μνημείου. Ο Δήμος Πρεσπών, σε έκταση 500 χλμ2 έχει 1.560 κατοίκους (3 κάτοικοι/χλμ2). Να γιατί είναι ήρωας. Μπράβο Δήμαρχε. Να ζητήσουμε από την κ. Μενδώνη να διαθέσει κάποιο ποσόν, από τα χιλιάδες ευρώ που δαπανώνται κάθε καλοκαίρι για φαιδρά και ανώφελα φεστιβάλ, για την συντήρηση του σπιτιού του ήρωα; Η 73χρονη κ. Αλίκη αγωνίζεται, να κρατήσει ζωντανή την ιστορία του Μακεδονικού Αγώνα, υποδεχόμενη τους επισκέπτες στο σπίτι του ήρωα Καπετάν Κώττα. Έχει κάνει χιλιάδες ξεναγήσεις και κάθε φορά που αναφέρει το όνομα του «Παππού μας Κώττα» βουρκώνει και κόμπος ανεβαίνει στον λαιμό. Όπως μας είπε μετά από αυτήν, δεν υπάρχει κάποιος να συνεχίσει το έργο της. Κυρία Μενδώνη επί τέλους! Καλά τα «πολιτιστικά δρώμενα», αλλά πιό καλή η ιστορία μας. Μειώστε λίγο την σχεδόν ανώφελη «κουλτούρα», που κατακλύζει την Ελληνική ύπαιθρο κάθε καλοκαίρι, και φροντίστε να βρείτε κάποιον από την περιοχή, όπου με κάποια αποζημίωση, αρκετά έφαγε ο Μπρεχτ, να συνεχίσει το έργο της κ. Αλίκης. Επί τέλους και ο Καπετάν Κώττας, κάτι πρόσφερε σ’ αυτήν την δόλια της Πατρίδα!
Στην εβδομάδα που έμεινα στην Δυτική Μακεδονία, μου δόθηκε η ευκαιρία να ακούσω για πρώτη φορά, από την Στρατιωτική Μουσική της 9ης Μ/Π Ταξιαρχίας, ένα συγκλονιστικό τραγούδι αφιερωμένο στον Παύλο Μελά. Έχει τίτλο «Σαν τέτοια ώρα στο βουνό». Οι στίχοι του μεγαλειώδεις:
Σαν τέτοια ώρα στο βουνό, ο Παύλος πληγωμένος,
μες τα νερά του αυλακιού, ήτανε ξαπλωμένος.
Δεν κλαίω τη λαβωματιά, δεν κλαίω και το βόλι,
κλαίω γιατί αφήνω γειά στη συντροφιά μου όλη
Για σύρε, Δήμο μου πιστέ, στην ποθητή πηγή μου
και φέρε μου κρύο νερό, να πλύνω την πληγή μου.
Σταλαγματιά το αίμα μου για σε, Πατρίδα, δίνω,
για σε, Μακεδονία μας, να λάμπεις σαν τον ήλιο.
Οι στίχοι και η μουσική είναι του μεγάλου Ιωάννη Σακελλαρίδη, από το έργο του «Τυρταίος». Ήταν η εποχή (περί το 1910) που οι μεγάλοι μουσουργοί και ποιητές έγραφαν για την Ελλάδα. Είναι ένα τραγούδι που αρχίζει ζωηρά και χαρούμενα, υποδεχόμενο τον Παύλο Μελά στην Μακεδονία, για να συνεχίσει θλιβερό, αλλά άκρως μελωδικό, όταν γίνεται γνωστή η θυσία του ήρωα. Αναζητείστε το στο διαδίκτυο, στην διεύθυνση:

Μπαίνοντας στην Καστοριά συναντάς και το Στρατιωτικό Νεκροταφείο, στο οποίο αναπαύονται οι ήρωες του Συμμοριτοπολέμου. Και σ΄ αυτό βλέπεις τον αέρα της… δημοκρατίας, που έχει βρωμίσει την πατρίδα μας από την μεταπολίτευση κι΄ εδώθε, αφού είναι έκδηλη η εικόνα της εγκαταλείψεως.
Δυστυχώς οι εντυπώσεις και η Εθνική ανάταση που αισθάνεται κάποιος περπατώντας τα άγια χώματα της Μακεδονίας μας δεν μπορούν να χωρέσουν στα στενά όρια ενός σημειώματος. Μόνο αν το περπατήσεις ο ίδιος μπορεί να το αισθανθείς. Όμως τότε πρέπει να έχεις συνεχής στο μυαλό σου τα λόγια του πραγματικού Εθνάρχη. Του μακαριστού Χριστόδουλου ο οποίος έλεγε: «Όταν επισκέπτεσθε την Μακεδονία, να προσέχετε πού πατάτε, γιατί μπορεί να πατήσετε άγια χώματα και οστά ηρώων»…

 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΟΛΩΣΗΣ

(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Δημοκρατία)

Ιταλία : “Το τρένο της μνήμης δεν πηγαίνει προς μία κατεύθυνση”

Η εκκλησία του Αγίου Αντωνίου στο Πρεντάπιο

“Το τρένο της μνήμης που πηγαίνει μόνο προς μία κατεύθυνση, είναι προκατειλημμένο, δεν θα συνεργαστούμε. Όταν τα τρένα σταματούν κοντά στα Φόιμπε και στα γκουλάγκ, θα αλλάξουμε αυτήν την απόφαση. ”

O δήμος του Πρεντάπιο,  στην βόρειο Ιταλία,  αιτιολόγησε με αυτά τα λόγια την απόφασή του να μην υποστηρίξει οικονομικά κάποιο φοιτητή, για την συμμετοχή του στο πρόγραμμα με την ονομασία “Αουσβιτς-το τρένο της Μνήμης”.

Το πρόγραμμα αυτό είναι σε ισχύ από το 2011 και προβλέπει την συμμετοχή μαθητών λυκείου, έργο στο οποίο η δημοτική διοίκηση συνέβαλε πάντα οικονομικά. Οι “αντιφάδες”  είχαν βεβαίως τις διαφωνίες τους:

“Θεωρούμε ότι αυτό είναι μια πολύ σοβαρή απόφαση και αναλαμβάνει την ευθύνη η δημοτική αρχή του Πρεντάπιο: αρνούμενη να συνεισφέρει σε αυτό το σημαντικό έργο, εμποδίζει τους νέους να γνωρίσουν την ιστορία τους με κριτικό τρόπο”.

Ο δήμαρχος του Πρεντάπιο, Ρομπέρτο Κανάλι, με την Αλεσάντρα Μουσολίνι, εγγονή του Μπενίτο, κατά την προεκλογική του εκστρατεία

Ο πρώτος κεντροδεξιός δήμαρχος του Πρεντάπιο, γενέτειρας του Μπενίτο Μουσολίνι, Ρομπέρτο ​​Κανάλι, ανταπάντησε:

“Δεν είμαστε αντίθετοι στο τρένο της μνήμης ή στην επίσκεψη στα ναζιστικά στρατόπεδα θανάτου, συμπεριλαμβανομένου του Άουσβιτς, αλλά είμαστε αντίθετοι σε αυτό το τρένο που δείχνει μόνο έναν προορισμό: το Άουσβιτς. Όταν τα τρένα μνήμης πάνε προς όλες τις κατευθύνσεις και σταματούν και σε άλλα μέρη καταπίεσης του εικοστού αιώνα, όπως το τείχος του Βερολίνου ή στα Φόιμπε, η διοίκησή μας θα συμβάλει στην πρωτοβουλία αυτή. Στην πραγματικότητα, η ιστορία πρέπει να είναι γνωστή στο σύνολό της και όχι με διακρίσεις. Η γνώση της παραταξιακής ιστορίας δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από δημόσιους πόρους”.

Στα Φόιμπε, στην ενδοχώρα της Τεργέστης, βρήκαν τον θάνατο χιλιάδες ανθρώπων, κυρίως Ιταλών και ιταλοφώνων, 17.000 συνολικά, οι οποίοι ρίχτηκαν στα χάσματα αυτά, τα “φόιμπε”, νεκροί και ζωντανοί, από τους κομμουνιστές παρτιζάνους του στρατάρχη Τίτο, από την ανακωχή της 8ης Σεπτεμβρίου 1943,  έως το 1947 και την συνθήκη ειρήνης των Παρισίων.

Ε.Δ.

 

Ισπανία: ΄Ενας πρίγκιπας για τον “Χενεραλίσιμο”

Στις 24 Οκτωβρίου 2019 ένα φέρετρο σκεπασμένο με την παλαιά σημαία της Ισπανίας, στηριγμένο στους ώμους οκτώ ανδρών, εξέρχεται του μεγαλειώδους μαυσωλείου του Αγίου Σταυρού στην Κοιλάδα των Πεσόντων, πενήντα χιλιόμετρα ΒΔ της Μαδρίτης. Στο μνημείο που έκτισε ο δικτάτορας Φράνκο για να συμφιλιώσει τους Ισπανούς, βρίσκονται ενταφιασμένοι 27.000 εθνικιστές μαχητές και 10.000 ¨δημοκρατικοί¨, καθώς και ο ηγέτης της εθνικιστικής “Φάλαγγας”, Χοσέ Αντόνιο Πρίμο ντε Ριβέρα. Μέχρι πρότινος και ο ίδιος ο Φράνκο.

Στην πρώτη σειρά βρίσκεται ένας άνδρας 44 ετών, με τα χρώματα της Ισπανίας στο πέτο. Θα μπορούσε να είναι σήμερα βασιλιάς της Ισπανίας, στην θέση του εξαδέλφου του, Φελίπε 6ου, ο οποίος διαδέχθηκε τον πατέρα του, Χουάν Κάρλος, εκλεκτό του Φράνκο, και είναι γιος της πριγκίπισσας Σοφίας της Ελλάδος και της Δανίας.

Είναι όμως, κυρίως, ένας από τους τρεις επίδοξους διαδόχους του θρόνου της Γαλλίας, αυτός από τον κλάδο των Βουρβόνων, απόγονος του βασιλιά Λουδοβίκου 14ου αλλά και του οίκου των Καπετιδών από τον οποίο προήλθαν οι βασιλείς της Γαλλίας μεταξύ 987-1328, μετά τους Μεροβίγγιους και τους Καρολίδες.

Η σωρός την οποίαν μεταφέρει ο άνθρωπος που θα μπορούσε να είναι βασιλιάς, είναι του νικητή του Ισπανικού εμφυλίου, που εκδικητικά ξεθάφτηκε από τους επιγόνους των Κομμουνιστών τους οποίους πολέμησε και νίκησε. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την μεταφορά της σωρού του, οι μετά θάνατον εχθροί του, είχαν την έμπνευση να κυμματίσει στο μνημείο η εμφυλιοπολεμική σημαία των “Δημοκρατικών”.

Ο αμφιλεγόμενος στρατιωτικός ηγέτης των Ισπανών Εθνικιστών, Φρανθίσκο Φράνκο, ένας Συντηρητικός αξιωματικός του Πεζικού, γεννημένος το 1892, κυβέρνησε την Ισπανία από το 1939 έως το 1975. Ο άνδρας που τον κρατά στους ώμους του είναι δισέγγονός του, ο Λουίς Αλφόνς ντε Μπουρμπόν, Γάλλος από πατέρα, αλλά και εγγονό του βασιλιά Αλφόνσο 13ου, και Ισπανός από μητέρα, εγγονή του “Χενεραλίσιμο”, μεγαλωμένος από την μοναχοκόρη του δικτάτορα και γιαγιά του.

Μετά από δικαστική διαμάχη της οικογένειας Φράνκο, με την σοσιαλιστική κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ ο οποίος έθεσε ως προτεραιότητα της κυβερνήσεώς του να ξεθάψει τον Φράνκο από το μνημείο της συμφιλιώσεως, η σωρός του ηγέτη που χώρισε τον δρόμο του από τους συμμάχους του Ιταλούς και Γερμανούς και κράτησε την εξουσία στην Ισπανία επί τέσσερις δεκαετίες, μεταφέρθηκε με στρατιωτικό ελικόπτερο “Σούπερ Πούμα” στο κοιμητήριο της Μαδρίτης, Mινγκορούμπιο, όπου έχει ενταφιασθεί η σύζυγός του η οποία απεβίωσε το 2018. Στο ίδιο κοιμητήριο βρίσκεται ενταφιασμένος ο Ραφαέλ Λεωνίδας Τρουχίγιο, στρατιωτικός, πολιτικός και δικτάτορας της Δομινικανής Δημοκρατίας ως την δολοφονία του το 1961.

Στο κοιμητήριο τον Φράνκο περίμεναν εκατοντάδες νοσταλγοί της διακυβερνήσεώς του με πανό και συνθήματα όπως “ο Φράνκο ζει” και “Φράνκο, ευχαριστούμε”, αλλά και ένας παρ’ολίγον δικτάτορας, ο ηγέτης του κινήματος της 23/2/1981, ο 87χρονος σήμερα, Αντόνιο Τεχέρο, ο οποίος εξέτισε 15 χρόνια φυλακίσεως για το αποτυχημένο πραξικόπημα.

Ο Λουίς Αλφόνσο των Βουρβόνων, νυμφευμένος και πατέρας τριών παιδιών,  ζει στην ισπανική πρωτεύουσα, αλλά έχει έρθει σε αντιπαράθεση με το παλάτι. Εκτός από την παλιά διαμάχη για την διαδοχή στην οποία ο ίδιος δεν συμμετείχε βεβαίως, και την εκκωφαντική σιωπή του Ισπανού βασιλιά και εξαδέλφου του για την υπόθεση της εκταφής,  έχει ταχθεί εναντίον του γάμου των ομοφυλοφίλων, στήριξε την διαμαρτυρία των “Κίτρινων Γιλέκων” στην Γαλλία,  και υποστηρίζει ένθερμα το ευρωσκεπτικιστικό, πατριωτικό κόμμα Vox το οποίο έχει τρεις έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μία στην Ισπανική Γερουσία και 24 στο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων.

“Για μια καλύτερη Ισπανία και μια πιο δίκαιη Ευρώπη”.

“Η σημερινή ισπανική κυβέρνηση κάνει τα πάντα για να διαγράψει την κληρονομιά της Ισπανίας. Τα αγάλματα γκρεμίζονται, οι δρόμοι μετονομάζονται, και αυτό είναι ατυχές. Ο Φράνκο δημιούργησε την μεσαία τάξη στην Ισπανία, δημιούργησε δάση, λίμνες και δρόμους, εμπόδισε την χώρα να εισέλθει στον πόλεμο και να εγκατασταθεί ο κομμουνισμός. Προφανώς υπήρξε ο εμφύλιος πόλεμος, αλλά δεν το θέλησε. Δεν πρέπει να σβήσουμε την Ιστορία. Δεν σημαίνει ότι επειδή δεν μας αρέσει η μοναρχία, πρέπει να την ξεχάσουμε”, δήλωσε. “Μια κυβέρνηση επιτίθεται σε νεκρό άτομο.  Ο σεβασμός για τους νεκρούς είναι ανέκαθεν ο βασιλιάς όλων των πολιτισμών, και θα θέλαμε για πολύ καιρό ακόμα… [Ο Φράνκο] ήταν ένας μεγάλος στρατιώτης και ένας μεγάλος πολιτικός, κινούμενος πάνω απ ‘όλα με την βαθιά χριστιανική του πίστη και την αγάπη του για την Ισπανία. Δημιούργησε την ειρηνική Ισπανία, ευημερούσα και αναγνωρισμένη ανάμεσα στις μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις. Η υπεράσπιση της μνήμης του είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ιδέας μου για την τιμή και την πίστη“.

Τα 22 στενά μέλη της οικογένειας που επετράπη να παρίστανται στην τελετή, ενωμένα πίσω από τον νεαρό πρίγκιπα, έδωσαν την απάντηση, καθώς η σωρός μεταφερόταν από την Κοιλάδα των Πεσόντων:  “Ζήτω η Ισπανία”. Κάπου 500.000 είναι τα εγγεγραμμένα μέλη του ιδρύματος που δημιούργησε προς τιμή του Φράνκο η κόρη του. Μια υπολογίσιμη εκλογική δύναμη…

ΕΔ

 

 

 

 

 

 

 

Κοκορομαχίες στην Αθήνα

Saiman Dullah Tuban East Java 1954 Cock Fight 

“…Οι πρώτες ακριβείς πληροφορίες που διαθέτουμε αναφέρουν ότι το 1899 εισήχθησαν οι κοκορομαχίες στην Αθήνα και έφτασαν και τα πρώτα κοκόρια του γένους των “παλαιστών”. 

Ο Αλέξανδρος Κ. Βούρος, γόνος της γνωστής οικογένειας, ήταν μάλλον ο πρώτος που αγόρασε δύο κοκόρια με σκοπό να επιδοθεί σε κοκορομαχίες. Το ένα πουλί ήταν από την Αγγλία και το άλλο από την Γαλλία. Θεωρούνται εύστροφα και δυνατά, όπως εξάλλου και ο κόκορας που είχε ο αξιωματικός Γεώργιος Κολοκοτρώνης, πρωτότοκος γιος του Πάνου Κολοκοτρώνη. Με δικό του κόκορα έδωσε σφοδρή μάχη ο κόκορας του γνωστού εκδότη και διευθυντή της εφημερίδας “Εμπρός” Δημητρίου Καλαποθάκη.

Τα κοκόρια που συμμετείχαν στους αγώνες είχαν και τα ονόματά τους. Ετσι, το πτηνό του εκδότη Δ. Καλαποθάκη είχε το όνομα της εφημερίδας του, δηλαδή ονομαζόταν Εμπρός. Ο μεγάλος αντίπαλός του ονομαζόταν Κίτσος, καταγόταν από το Μενίδι και ήταν ιδιαίτερα εύσωμος.

Ακόμη και 3 χρυσές λίρες έφτανε να κοστίζει ένα πτηνό που εισαγόταν από το εξωτερικό, ενώ τα στοιχήματα ανέβαιναν στο αξιοσέβαστο για την εποχή ποσό των 1000 δραχμών”.

(Πηγή: Enjoy, T.6, 7-4-19)